ဒုကၡသည္ေတြ ဖိအားေပးျပန္ခိုင္းမယ့္ကိစၥ ႏိုင္ငံတကာ လက္မခံ

VOA သတင္းမွ.......

ထိုင္းႏုိင္ငံ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ေနရပ္ျပန္တာမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လုိ႔ ထုိင္းအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒုကၡသည္ေတြကို ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေနတာေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေစခ်င္တယ္လို႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ တပ္ခ္ခ႐ိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက မၾကာေသးခင္ကပဲ ေျပာလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေနသူေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ဖို႔အတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့အေျခအေနမွာ မရွိေသးဘူးလို႔ ေျပာေနပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ကေန စံုစမ္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ၿမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ့အေျခအေနေတြ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ထိုင္းႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရွိေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ အိမ္ျပန္ၾကေရး ေျပာဆိုဖို႔ စၿပီးစဥ္းစားသင့္ၿပီလို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ တပ္ခ္ခ႐ိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး မစၥတာ ဆာမာ့တ္ လိြဳင္ဖာ (Samard Loyfar) က မၾကာေသးခင္ကပဲ ေျပာလုိက္တာပါ။ ဒ့ါအျပင္ စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနသူေတြ အိမ္ျပန္ေရး ဆြဲေဆာင္ စည္း႐ံုးဖို႔ ဥေရာသမဂၢ EU နဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး UNHCR တို႔အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ သံုးစြဲေနတာေတြကို စတင္ေလွ်ာ့ခ်မယ္ဆိုရင္ ဒီအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ သူ လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ခ်င္ပါတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ဆာမာ့တ္ ကဆိုပါတယ္။
ေထာက္ပံ့တာကို ျဖတ္ေတာက္ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ဖိအားေပးၿပီး ျပန္ေစတာမ်ဳိးဟာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ျပန္ရတာမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ UNHCR အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ျပန္္တာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အေၾကာင္း UNHCR ရဲ႕ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ႐ံုးက အႀကီးတန္း သတင္းျပန္ၾကားေရးအရာရွိ မစၥစ္ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီး (Kitty McKinsey) က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ေထာက္ပံ့တာေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကိုဖိအားေပးတဲ့ဗ်ဴဟာမ်ဳိး လံုး၀မရွိဘူးလို႔ က်မေျပာႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒါဟာ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေနတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ လုပ္ကိုင္တဲ့နည္းလမ္း မဟုတ္ပါဘူး၊ က်မတို႔ သံုးစြဲေနတာကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ၿပီးေတာ့ လူေတြကို ဖိအားေပးတာဟာ UNHCR က လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့နည္းလမ္း လံုး၀ မဟုတ္ပါဘူး။”
ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့ေနတဲ့ အလွဴရွင္ႏုိင္ငံေတြအားလံုးက ေထာက္ပံ့ေငြေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ အက်ဳိးရွိရွိ သံုးေစခ်င္ပါတယ္လို႔ မစၥစ္ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ေျပာပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ဖာသာသူတို႔ေရြးခ်ယ္ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္တဲ့အခါမွာျဖစ္ေစ၊ တတိယႏုိင္္ငံတခုခုမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ သြားသည္ျဖစ္ေစ သူတို႔ေျခေထာက္ေပၚမွာ သူတို႔ ရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္၊ သူတို႔ေရာက္တဲ့ႏိုင္ငံအတြက္ တတ္ႏုိင္သေလာက္ မွ်ေ၀ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ လိုအပ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြ ေပးတာမ်ဳိးလို စီမံကိန္းေတြအေပၚ UNHCR နဲ႔ တျခားအလွဴရွင္ႏိုင္ငံေတြက မၾကာေသးခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း ပို အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းျပန္ဖို႔ဆိုတာက သူတို႔ရပ္ရြာေတြရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႕ပိုင္း နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ အေျခအေနက အရမ္းကို မတည္မၿငိမ္္ျဖစ္ေနတုန္းပဲလို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ TBBC အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုတိယညႊန္ၾကား ေရးမွဴး မစၥစ္ ဆယ္လီ သြန္မ္ပ္ဆင္န္ (Sally Thompson) က ေျပာပါတယ္။
“စခန္းေတြထဲမွာရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ အိမ္ျပန္ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးဆိုတာကို ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြဘက္မွာ အစစ္အမွန္ နားလည္မႈရွိထားတယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အေျဖမရွိဘဲနဲ႔ သူတို႔အတြက္၀န္ေဆာင္မႈေတြကို အလြယ္ေလး ေလွ်ာ့ခ်ပစ္တာမ်ဳိးဟာ တာ၀န္မဲ့ရာက်ပါလိမ့္မယ္။”
TBBC အဖြဲ႔ဟာ ႏုိင္္ငံ ၁၀ ႏုိင္ငံက အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ၁၂ ခု စုေပါင္းထားတဲ့အဖြဲ႔ ျဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္ေတြကို စားနပ္ရိကၡာ၊ ေနစရာနဲ႔ စားနပ္ရိကၡာမဟုတ္တဲ့ တျခားလိုအပ္ခ်က္ေတြ ေထာက္ပံ့ကူညီေနတဲ့အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးနဲ႔ ဒုကၡသည္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အိမ္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ တကမာၻလံုးမွာ တေျပးညီ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါတယ္လုိ႔ UNHCR က မစၥစ္ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ေျပာပါတယ္။ သူစကားေျပာခဲ့ဖူးသမွ် အာဖရိကတိုက္ကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာရွတိုက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒုကၡသည္ေတြအားလံုးဟာ အျမဲတမ္း အိမ္ျပန္ခ်င္ေန ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္လို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။
“တကမာၻလံုးမွာက်င့္သံုးတဲ့ က်မတို႔ရဲ႕စံႏႈန္းကေတာ့ အိမ္ျပန္သူေတြဟာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ျပန္္တာမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔၊ ေဘးကင္းလံုျခံဳစြာနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ျပန္တာမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔ဆိုတာပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြမရွိရဘူး၊ ေက်ာင္းေတြရွိရမယ္၊ ေရရႏုိင္တဲ့ေနရာေတြရွိရမယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြပါ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ သာယာ၀ေျပာမႈအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္႐ႈဖို႔၊ သူတို႔ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို အသိအမွတ္ျပဳေလးစားမႈ ရွိမရွိဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔အတြက္ UNHCR အဖြဲ႔ကို နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအခ်ိန္္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက UNHCR ရဲ႕ လုပ္ငန္းစီမံကိန္းေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြဆီေတာင္ က်မတို႔ သြားခြင့္မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္ဟာ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ အိမ္ျပန္္ၾကဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္လို႔ က်မတို႔ကေတာ့ မယူဆပါဘူး။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လဒုတိယပတ္အတြင္း ဥေရာပသမဂၢ EU ရဲ႕ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး မစၥစ္ ခရစၥတာလီနာ ေဂၚဂီအဲဗာ (Kristalina Georgieva) ဟာ မယ္လဒုကၡသည္ စခန္းကို သြားေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့သလို ထုိင္းႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး မစၥစ္ ခရစၥတီး ကန္းနီ (Kristie Kenney) ဟာလည္း မတ္လကုန္ပိုင္းမွာပဲ အဲဒီ မယ္လစခန္းကို သြားေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအိမ္ျပန္ေရးကိစၥဟာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံတြင္းအေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ၿပီး လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမႈရွိမွ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္စလံုးက ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကဒုကၡသည္ေတြကို ေနရပ္ရင္း အတင္းအက်ပ္ျပန္ပို႔တာမ်ဳိး လုပ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ေတာ့ ထိုင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြန္မ္ (Kasit Piromya) က အာမခံေျပာခဲ့တယ္လို႔ သူနဲ႔ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ EU ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးက ျပန္္ေျပာထားဖူးပါတယ္။