ျမန္မာ့အေရး အာဆီယံထိပ္သီးမ်ားႏွင့္ အမတ္မ်ား သေဘာထားမတူ

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားအား ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးေနာက္ အျမန္ ႐ုတ္သိမ္းေပးရန္ အာဆီယံအသင္းႀကီးက ေတာင္းဆိုလိုက္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္
ေနသည့္ အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႔ AIPMC ကမူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ာအား အေဆာတလ်င္ ႐ုတ္သိမ္းပါက မခိုင္မာေသးသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္အား ထိခိုက္သြားေစႏိုင္ေၾကာင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က သေဘာထား ထုတ္ျပန္လိုက္ၾကသည္။

ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕၌က်င္းပသည့္ အၾကိမ္ ၂ဝ ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးအၿပီး ထုတ္ျပန္ သည့္ အာဆီယံေၾကညာခ်က္တြင္ “ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ ျမန္မာအေပၚထားရွိတဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ ကို ႐ုတ္သိမ္းရန္စဥ္းစားဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒါမွသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ညဖိဳးတိုးတက္မႈေတြအတြက္ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ျပင္းျပတဲ့ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရရွိခံစားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ပါရွိေၾကာင္း ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Hor Namhong က ဖတ္ၾကားျပသည္။

“(ျမန္မာအေပၚ)ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ႐ုတ္သိမ္းေပးဖို႔အတြက္ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္အားလံုးက သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြကို
ေတာင္းဆိုပါတယ္”ဟု ကေမၻာဒီးယား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္း က ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး “အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ
ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာ ေက်နပ္အားရမႈ ရွိၾကပါတယ္”ဟု အာဆီယံ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဆူရင္ ပစ္ဆူဝမ္ က ေျပာဆိုလိုက္ေၾကာင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံထုတ္ The Hindu သတင္းစာၾကီးတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Marty Natalegawa ကလည္း ျမန္မာအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႐ုတ္သိမ္းျခင္း သည္ “အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိေနေၾကာင္း ျပသမယ့္ အားေကာင္းတဲ့ အခ်က္ျပမႈတခု”ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ AIPMC အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အဖြဲ႔ကမူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားအား အေဆာတလ်င္ ႐ုတ္သိမ္းလိုက္ပါက တိုင္းျပည္တြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈကို ႏိႈးဆြေပးသကဲ့သို႔
ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးထားသည္။

“စုျပံဳက်လာမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေတြကို က်င္က်င္လည္လည္ကိုင္တြယ္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဥပေဒနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနပါေသးတယ္” ဟု AIPMC ဥကၠ႒ အင္ဒိုနီးရွား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ Eva Kusuma Sundari က ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ “အပ်က္သေဘာ အေတြ႔အၾကံဳအျဖစ္ အခုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ၾကီးမားတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြနဲ႔အတူ ပါလာတဲ့ လူမႈေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈေတြ က သက္ေသျပေနပါတယ္” ဟု ေထာက္ျပေျပာဆိုထားသည္။

သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားအား ကာကြယ္ေပးမည့္ စီးပြားေရးႏွင့္ စက္မႈလက္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ အေျမာက္အမ်ား ေရးဆြဲျပ႒ာန္းရန္ လိုေနေသးေၾကာင္းလည္း Eva Kusuma Sundari က ေျပာဆို သြားသည္။

တနဂၤေႏြေန႔က က်င္းပၿပီးစီးသြားခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ “လြတ္လပ္ မွ်တ၍ ထင္သာျမင္သာရွိေသာ” ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရႈျမင္သကဲ့သို႔ AIPMC ကလည္း “ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ားအား ေအာင္ျမင္စြာ အသံုးခ်လိုက္ႏိုင္မႈအတြက္” ျမန္မာျပည္သူမ်ားအား ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးထားသည္။