ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိတည္ေရး လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ သတိေပး

VOA သတင္းမွ
ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမယ္ဆုိတဲ့ ကတိကုိ တည္ဖုိ႔၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလုံးကုိ ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး အဖြဲ႕အစည္းအားလုံး ပါ၀င္တဲ့၊ အမ်ားလက္ခံ ယုံၾကည္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ ကုလသမဂၢ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး ေသာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Thomas Ojea Quintana) က ေမလ ၅ ရက္ေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ က်င္းပဖို႔ ျပင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ႏုိင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြလုိမ်ဳိး လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားတဲ့ စံႏႈန္းေတြ ရွိဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း သူက သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ ဒီႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲမွာ လာေရာက္ စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီႏွစ္ထဲ က်င္းပဖို႔ ျပင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အမ်ားယုံၾကည္ လက္ခံတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ဖန္တီးေပးဖုိ႔ ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အတြက္ မွတ္ပုံတင္ဖုိ႔ ေနာက္ဆုံးရက္ဟာ ေမလ ၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္ၿပီး က်င္းပမယ့္ရက္ကုိ မသတ္မွတ္ရေသးတဲ့၊ ဒီႏွစ္ထဲ က်င္းပဖို႔ ျပင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အမ်ားက လက္ခံ ယုံၾကည္လာဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြ၊ အာဆီယံနဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈ အားလုံးကုိ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ တုံ႔ျပန္ အေျဖေပးဖို႔ အခ်ိန္မေႏွာင္းေသးဘူးလို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ …

“အခု က်င္းပဖုိ႔ ျပင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အမ်ားက လက္ခံ ယုံၾကည္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္လာဖုိ႔၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံ ေနရသူေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ က်ေနာ္ ေတာင္းဆုိပါတယ္။ ဒါမွလည္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတုိ႔ ပါ၀င္လာႏုိင္မွာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ျပန္လႊတ္မေပးရင္ သူတို႔ရဲ႕ ပါတီေတြ ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္ဘူးလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားခ်က္ေတြကုိ ျပန္ၿပီး စဥ္းစားလာမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ဒီလို ပါတီေပါင္းစုံ ပါ၀င္မွသာ အမ်ားလက္ခံ ယံုၾကည္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္လာမွာပါ။”

အခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာစစ္အစုိးရအတြက္ အခ်ိန္ေကာင္း အခါေကာင္းျဖစ္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပသဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံတကာကပါ ပါ၀င္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်္ မက္ေကာနဲလ္ (Mitch McConnell) ဦးေဆာင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အခုထိ မေတြ႕ရေသးတဲ့အတြက္ ပုိမုိျပင္းထန္တဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ဖို႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာပဲ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒကိုေရာ ဒီဥပေဒအရ က်င္းပဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိပါ အေမရိကန္ အစိုးရက အသိအမွတ္ မျပဳဖို႔လည္း ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဘက္က အခုလို ေတာင္းဆုိရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မစၥတာ ကင္တားနားဘက္က ဘယ္လုိျမင္ပါသလဲလို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့…

“က်ေနာ့္အျမင္ကုိ ေျပာရရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို က်ေနာ္သြားခဲ့ရတဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္း ေတြ႕ရတဲ့ အေတြ႕အႀကဳံေတြအရ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလုိ သိသိသာသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလာတာမ်ဳိး မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ဆင္းရဲတဲ့ ျပည္သူေတြမွာ ထင္ဟပ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီျပည္သူေတြရဲ႕ လက္ခံမႈ၊ ယုံၾကည္မႈ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကုိ က်ေနာ္တို႔ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမွာပါ။”

မက်င္းပေသးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ၿပီး ဘာမွ မေျပာခ်င္ေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္တေယာက္ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေၾကညာခဲ့သလုိ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္ေအာင္ က်င္းပေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ က်င္းပေပးရမွာျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ထုံးစံအတုိင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈ၊ လြတ္လပ္စြာ စု႐ုံးခြင့္ေတြကို ေပးဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

“ဒီေရြးေကာက္ပြဲကုိ ျမန္မာစစ္အစိုးရက စီစဥ္ခဲ့တာပါ။ ဘယ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ဳိး မဆုိ၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြထဲက ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ဳိးမဆုိ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားတဲ့ စံႏႈန္းေတြ ရွိရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အေနနဲ႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့ အေျခအေနေတြ အားလုံးကို က်ေနာ္က အစီရင္ခံရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အမ်ားက လက္ခံေစခ်င္တယ္ ဆုိရင္ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္း ျပည့္မီေအာင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ႀကိဳးစားဖုိ႔ က်ေနာ္ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။