စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားအတြက္ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ရန္ ကြင္တားနား အႀကံျပဳ

စိုင္းဇြမ္ဆိုင္း (မဇၥ်ိမ)

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ စစ္အစိုးရက က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားအတြက္ ေကာ္မရွင္တခုဖြဲ႔၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားရန္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးသံတမန္ မစၥတာကြင္တားနားက ကုလသမဂၢကို အၾကံျပဳလိုက္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလ အထူးသံတမန္ ေသာမတ္စ္ အိုေဂ် ကြင္တားနား Tomás Ojea Quintana က ကုလလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ အစီရင္ခံ အၾကံျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။

ခ်ဳိးေဖာက္မႈျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခံု႐ံုး၏ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ “လူသားမ်ဳိးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား” အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။

လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ “စနစ္တက်” က်ဴးလြန္ေနသည့္ ပံုစံျဖစ္ေနၿပီး ရပ္တံ့ေစရန္ အားထုတ္တားဆီးမႈ မရွိဘဲ၊ အစိုးရအရာရွိမ်ား၊ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ တရားေရးဌာနမ်ားကပါ က်ဴးလြန္ေနၾကသည္ဟုလည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

လိုအပ္သည့္ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကို စစ္ေဆးစုေဆာင္းႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးရွိေသာ ေကာ္မရွင္တခုကို ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ၾကီးမွ ဖြဲ႔စည္းေပးရန္ စဥ္းစားသင့္သည္ဟု ေထာက္ျပထားေသးသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ကုလအထူးသံအျဖစ္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေမလမွ စတင္၍ တာဝန္ေပးခံရသည့္ မစၥတာ ကြင္တားနား၏ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာခရီးစဥ္အၿပီးတြင္ ကုလသမဂၢသို႔ ထိုသို႔အၾကံျပဳလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္လ ခရီးစဥ္၌ အဓိကေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ မရခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံတို႔မွ ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္း သားအခ်ဳိ႕ကို ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရရွိခဲ့သည္။

ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အာဆီယံလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအဖြဲ႔ AIPMC ဥကၠ႒ ထိုင္းဒီမိုကရက္ အစိုးရအမတ္ မစၥတာ က႐ိုင္ဆတ္ ခြ်န္ဟာဗန္ Kharaisak Choonhavan ကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ ဖြဲ႔ရန္ ေထာက္ခံလိုက္သည္။

“မစၥတာ ကြင္တားနားရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြဟာ အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္လည္း ဒါကို သေဘာတူမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု သူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အၿငိမ္းစား ထိုင္းသံအမတ္ၾကီး အတ္စ္ဒါ ဂ်ာယာနာမား Asda Jayanama ကလည္း ကုလအေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းအေနျဖင့္ ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆသည္ဟု ေျပာသည္။

“တခုရွိတာက ဖြဲ႔ၿပီးသြားတဲ့ ေကာ္မရွင္က နအဖ အစိုးရက အဲဒီေကာ္မရွင္နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း ရွိမရွိ ဆိုတာက ပိုအေရးၾကီးပါတယ္” ဟု သူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

မစၥတာ ကြင္တားနားသည္ အထူးသံအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ တၾကိမ္၊ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ တၾကိမ္္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့ေသးသည္။

စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႔သတ္သည့္ ျပည္တြင္းဥပေဒမ်ားကို သံုးသပ္ျပင္ဆင္ရန္၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ လႊတ္ေပးရန္၊ တပ္မေတာ္ကို လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးရန္၊ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္မႈစနစ္ က်င့္သံုးရန္တို႔ကို အၾကံျပဳခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက အျပည့္အဝ လိုက္နာျခင္း မရွိေၾကာင္း မစၥတာ ကြင္က ဆိုသည္။

မစၥတာကြင္တားနား မတိုင္မီ အလားတူ လူ႔အခြင့္အေရးသံတမန္ ၃ ဦးထဲမွ မစၥတာ ေပၚလို ဆာဂ်ီ႐ို ပင္ညဲ႐ိုးကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို စံုစမ္းရန္ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔သင့္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢကို အၾကံျပဳဖူးသည္။

(ကိုဝိုင္း တည္းျဖတ္သည္။)