ျမန္မာေရြးေကာက္ပြဲ မုိင္းကြင္းႀကီးကို သတိထား ေလွ်ာက္လွမ္းဖုိ႔ အေမရိကန္ကုိ အာရွ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း သတိေပး

အေမရိကန္အစုိးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒသစ္ေတြကုိ ခ်မွတ္က်င့္သုံးမယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာၿပီး ေနာက္ပုိင္း ဒီမူ၀ါဒသစ္ရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ အၾကား ေျပာဆုိေဆြးေႏြးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း Asia Society အာရွ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းက လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းၿပီး “ျမန္မာႏုိင္ငံ လက္ရွိ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားႏွင့္ အနာဂတ္ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခမ်ား” ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ျပဳစုလုိက္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒီကေန႔ မၾကာခင္ နာရီပုိင္းအတြင္းမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ေတာ့မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာမွာ ဘာေတြပါသလဲဆုိတာ သိႏုိင္ေအာင္ ၀ုိင္းေတာ္သား ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။

စစ္အစုိးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြဟာ တရားမွ်တမႈ မရွိတဲ့အျပင္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တကြ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ပါ၀င္ခြင့္ မရေအာင္ ကန္႔သတ္ ထုတ္ျပန္ထားတာေၾကာင့္ NLD အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔ မွတ္ပုံ ထပ္မတင္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်လုိက္ၿပီး ၂ ရက္အၾကာမွာ ဒီ အာရွလူ႔အဖြဲ႕အစည္း အလုပ္အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာတာပါ။

အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) အပါအ၀င္ ထိပ္တန္း အစုိးရ အရာရွိေတြထံ တင္သြင္းမယ့္ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ စစ္အစုိးရက က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမွာ တုိက္႐ုိက္ မပါ၀င္သင့္ဘူး၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အျပစ္အနာအဆာ အႀကီးအက်ယ္ ရွိေနတဲ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေထာက္ခံအားေပးတယ္လုိ႔ အျမင္ခံရႏုိင္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အစီရင္ခံစာမွာ ပါ၀င္တ့ဲ အဓိက အေၾကာင္းအရာ တခ်ဳိ႕ကုိ အာရွလူ႔အဖြဲ႕အစည္း အလုပ္အဖြဲ႕ရဲ႕ အႀကံေပးပုဂၢဳိလ္ တဦးျဖစ္တဲ့ NCGUB ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား ၫြန္႔ေပါင္းအစုိးရရဲ႕ ကုလသမဂၢေရးရာ တာ၀န္ခံ ေဒါက္တာေသာင္းထြန္းက အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

“အဓိက အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တုိက္႐ုိက္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံၿပီး စကားေျပာေနတဲ့ အပုိင္းကုိ က်ေနာ္တုိ႔ မကန္႔ကြက္ဘူး။ သို႔ေသာ္ အဲဒီလုိမ်ဳိး ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ခုံမွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနတဲ့ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္ေတြ အားလုံးနဲ႔ေတာ့ ေတြ႕ဖုိ႔လိုတယ္။ နအဖ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္သလို အဲဒီလုိပဲ တၿပိဳင္တည္း အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း တုိက္႐ုိက္ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုတယ္ဆုိတဲ့ အပုိင္းေပါ့။

“ေနာက္တခုကေတာ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔၊ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ႐ုပ္မလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ တင္းမလဲဆုိတဲ့ အပုိင္းေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပထားတဲ့ အပုိင္းကေတာ့ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈေပါ့၊ တုိက္႐ုိက္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြ အေပၚမွာ၊ ရလဒ္အေပၚမွာ မူတည္မယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ရလဒ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ အဲဒီအေပၚ အေျခခံၿပီး ဘယ္လို အခ်ိန္အခါမ်ဳိး၊ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့သင့္သလဲဆုိတဲ့ အပုိင္းေပါ့၊ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ တင္းသင့္သလဲေပါ့။”

အခုႏွစ္အတြင္း စစ္အစုိးရက က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ႏုိင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္ စံၫႊန္းေတြနဲ႔ ညီၫြတ္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ အႀကံျပဳခ်က္ထဲမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတဲ့အေၾကာင္း ေဒါက္တာေသာင္းထြန္းက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြနဲ႔ ညီသလား၊ အင္အားစု အားလုံးက ေက်ေက်လည္လည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲတခုက ခ်မွတ္တဲ့ Frame Work ထဲမွာ ဒါကို အားလုံး သဘာတူၿပီးေတာ့ ယုံၾကည္မႈ ရွိရွိနဲ႔ အားလုံးပါ၀င္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္မလား၊ လြတ္လပ္ တရားမွ်တမႈ ဘယ္ေလာက္ အေျခခံသလဲ၊ အဲဒီအေပၚမွာ ဒါကို ဆုံးျဖတ္သင့္တယ္။ အေမရိကန္ အစုိးရ အေနနဲ႔ ဒီ Position ကို တုိက္႐ုိက္မယူဘဲနဲ႔ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္သူလူထုရဲ႕ အဓိကကိစၥ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္သူလူထုက ဆုံးျဖတ္ရမွာ။ ဒီလို အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။”

အေမရိကန္အစုိးရ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရေလာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးေအာင္ တုိက္တြန္းရင္း အျပစ္အနာအဆာရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ကန္႔ကြက္ရာလည္း မေရာက္၊ တရားမွ်တတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပရာလည္း မေရာက္ေအာင္ ေရွာင္ရွားၿပီး ဒီမုိင္းကြင္းႀကီးကုိ သတိထား ေလွ်ာက္လွမ္း သြားရေပလိမ့္မယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တုိးခ်ဲ႕လာတဲ့ ဆက္ဆံေရးကုိ အေထာက္အကူေပးဖုိ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း ပိတ္ပင္ေရး Tom Lantos စစ္အစုိးရ ဒီမုိကေရစီ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အက္ဥပေဒ (Jade Act) မွာ ေတာင္းဆုိထားတဲ့အတုိင္း အထူးကုိယ္စားလွယ္နဲ႔ မူ၀ါဒ ညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္သူတဦး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ခန္႔အပ္သင့္ပါတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အကူအညီေပးတဲ့ ေနရာမွာ တုိင္းျပည္အတြင္း ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အားလုံးပါ၀င္ၿပီး တုိးတက္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္၊ သိသာ ေျပာင္းလဲမႈ တစုံတရာ ျဖစ္ထြန္းလာေစေရးကုိ ဦးတည္တဲ့ အကူအညီမ်ဳိးကုိသာ ေပးသင့္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ တုိင္းျပည္အတြင္းမွာ မတရား ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်မႈေတြ၊ နယ္စပ္ေဒသ တေလွ်ာက္မွာ ရွိေနၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ဆက္တုိက္ လုပ္ေဆာင္လာေနတာေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြထဲကုိ ျမန္မာျပည္သားေတြ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ၾကရာက ေဒသတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈေတြကုိလည္း ျဖစ္ေပၚေစတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Asia Society အာရွလူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အၿငိမ္းစား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ ဒီမုိကရက္တစ္ ပါတီရဲ႕ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့ ၀က္စ္ေလ ကလာ့ခ္ (Wesley Clark) နဲ႔ USAID အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အေထာက္အကူျပဳေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ အႀကီးအကဲေဟာင္း ဟန္နရီရက္တာ ဖိုး (Henrietta Fore) တုိ႔က ဦးေဆာင္ၿပီး သံတမန္ေဟာင္းေတြ၊ အၿငိမ္းစား အစုိးရ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြ၊ ျမန္မာ့အေရး တက္ႂကြစြာ လႈပ္ရွားေနၾကသူေတြနဲ႔ တျခား တတ္သိပညာရွင္ေတြက ၀ုိင္း၀န္း အႀကံျပဳ တင္ျပခဲ့ၾကတာပါ။

ဒီအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ့ အာရွ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ႐ုံးခန္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ တင္ျပၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(VOA သတင္းမွ)