ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္မႈအေပၚ အေမရိကန္မူ အေျခခံသင့္

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဆက္လက္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေျခခံၿပီး အကူအညီေတြ ေပးႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ထားသင့္တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရး မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္သူေတြက အႀကံေပး ေျပာဆုိလိုက္ပါတယ္။

၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ Asia Society အဖြဲ႕က ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕က အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က ျမန္မာ့အေရး လုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြကို အႀကံေပးလုိက္တဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာ စစ္အစိုးရ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳတာမ်ဳိးေတြ မလုပ္မိေအာင္ ေရွာင္ရွားဖို႔လည္း အေမရိကန္ အစိုးရကို သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ကိုသိန္းထိုက္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လက္ငင္းအက်ဳိးကို ၾကည့္တဲ့ ေျပာင္းလြယ္ ျပင္လြယ္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကို က်င့္သုံးဖို႔ Asia Society အဖြဲ႕ရဲ႕ မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ေရးအဖြဲ႕က အဓိက အေမရိကန္ အစိုးရကို အႀကံေပး တင္ျပပါတယ္။ ဒီအႀကံေပးခ်က္ေတြကိုပဲ ျမန္္မာျပည္ရဲ႕ လက္ရွိ ပကတိ အေျခအေနနဲ႔ အနာဂတ္ အလားအလာ ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ထားတာပါ။

Asia Society အဖြဲ႕ဟာ ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး ဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ အႀကံေပးအဖြဲ႕ေတြမွာ အစိုးရ ထိပ္တန္း အရာရွိေဟာင္းေတြ၊ သံအရာရွိေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို ထည့္သြင္း ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ေရး အဖြဲ႕မွာလည္း အရင္က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဒီမုိကရက္ပါတီ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့ဖူးတဲ့ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀က္စ္ေလ ကလာ့ခ္ (Wesley Clark) က ပူးတြဲ သဘာပတိအျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတာပါ။ သူက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ပထမဆုံးအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က စစ္အစိုးရနဲ႔ပဲ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာျပည္အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစုံနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံရပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ အခုလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့အခ်ိန္၊ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ အားလုံး ပါ၀င္ခြင့္ရတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေပၚလာဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္ခင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေတာင္းဆိုရပါလိမ့္မယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္မေပးမခ်င္း၊ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ခြင့္ မေပးမခ်င္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ စစ္အစုိးရအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ျပ႒ာန္းရလိမ့္မယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိုက္႐ိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာတာမ်ဳိးေတြမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက မပါ၀င္သင့္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီလို ပါ၀င္မယ္ဆုိရင္ အျပစ္အနာအဆာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ကိုယ့္ဘက္က တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳလိုက္သလို ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။

“အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ မူ၀ါဒကို ခ်မွတ္ရာမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို အဓိက မ႑ိဳင္ျပဳၿပီး ဦးစားေပး စဥ္းစားရမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔က ယုံၾကည္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ရွိေနရပါလိမ့္မယ္။” လို႔ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀က္စ္ေလ ကလာ့ခ္က ေျပာပါတယ္။

ဒီလို အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အင္အားစုကို အဓိက မ႑ိဳင္အျဖစ္ ထားၿပီး သတ္မွတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းထားေပမဲ့ NLD အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မပါဘူးလို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ NLD ရဲ႕ အနာဂတ္ ရပ္တည္မႈနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ခြင့္ေတြလည္း ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဖြဲ႕အစည္းေတြ အားလုံးနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိႏုိင္တယ္ ဆုိတာကို မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ေလ့လာတဲ့ သူေတြက ၀န္ခံေျပာဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားတဲ့ မူ၀ါဒကို ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းဆက္သြယ္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္သင့္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အစီရင္ခံစာက အႀကံေပးထားတာပါ။ မူ၀ါဒ ဆန္းစစ္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕မွာ ပါတဲ့ USAID ေခၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အေထာက္အကူျပဳေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ အႀကီးအကဲေဟာင္း ဟန္န္ရီတာ ဖုိး (Henrietta Fore) က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ အာရွေဒသတြင္း အဓိက ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ တုိးတက္မႈ ပိုရႏုိင္ပါတယ္။ အာရွႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္နဲ႔ ပ့ံပိုးတာကို အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ စာရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ပိုၿပီး လက္ခံႏုိင္ပါတယ္။”

Asia Society ရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေမရိကန္သံ႐ုံး တာ၀န္ခံအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ပရက္စီလာ ကလပ္ပ္ (Pricilla Clap) က ေတာ္ေတာ္ေလး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အေျခအေနေတြဟာလည္း ဒီ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့တယ္ဆုိတာကို ထည့္သြင္းေျပာဆုိပါတယ္။

ဒီလို အေျပာင္းအလဲဆိုတာ ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေအာက္ေျချပည္သူေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြလို႔ မစ္စ္ ပရက္စီလာ ကလပ္ပ္က ေျပာသြားတာပါ။

“ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေအာင္ က်မတို႔က ကုိယ့္ဘာသာလည္း လုပ္ေပးလို႔ ရတယ္ဆုိၿပီး ေျပာတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ အေျပာင္းအလဲေတြကို ျပည္တြင္းက စၿပီး လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီလို အေရးႀကီးတဲ့ႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္းက လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ လိုသလို က်မတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ ျပည္တြင္းက အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ညိႇၿပီး ဆက္စပ္ လုပ္ကိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြကို အေျခခံၿပီး ျပည္တြင္းက အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ျပည္သူေတြကို အကူအညီ ေပးႏုိင္ေအာင္ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူေတြက အေမရိကန္ အစိုးရကို အႀကံေပးပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက နယ္စပ္ေဒသေတြက ပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းပါ့မယ္ဆုိတဲ့ အာမခံခ်က္ မရွိတဲ့အတြက္ နယ္ျခားေဒသကို ထပ္ေရာက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လက္ရွိ ဒုကၡသည္ေတြကို ေပးအပ္ေနတဲ့ အကူအညီေတြကိုလည္း ဆက္ေပးဖို႔ လိုတဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြက အစီရင္ခံစာကေန အေမရိကန္ အစိုးရကို အႀကံေပး ေထာက္ျပထားပါတယ္။

VOA သတင္းမွ