ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ အေျပာင္းအလဲ အင္ဒိုပံုစံေဟာင္းဟု ေလ့လာသူေတြ ေ၀ဖန္

VOA သတင္းမွ.....

ျမန္မာ စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြကို အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ခဲ့တာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းေတြ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိလာတာေတြဟာ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးတဲ့ေနာက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲေတြ လက္ထဲမွာပဲ အာဏာဆက္ရွိေနေအာင္ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြက ေျပာေနပါတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္ေနတာဟာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္တုန္းက အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ သမၼတေဟာင္း ဆူဟာတို (Suharto) လုပ္ခဲ့တဲ့ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အတုိင္း လုိက္လုပ္ေနတာလို႔ ေ၀ဖန္ သံုးသပ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ရြန္ေကာ္ဘင္ (Ron Corben) သတင္းေပးပို႔ထားတာကုိ မခြာညိဳက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

မၾကာခင္ကပဲ ထိပ္တန္း စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိႀကီးေတြ ၇၀ ေက်ာ္ပါတဲ့ တပ္တြင္း အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ခဲ့တာဟာ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီႏွစ္အတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ အေရးပါတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ပါတယ္။

ဧၿပီလ ၂၇ ရက္ေန႔ကေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္ အပါအ၀င္ ထိပ္တန္း အရာရွိႀကီးေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို တပ္မေတာ္က အၿငိမ္းစား ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္လိုက္တာဟာ စစ္တပ္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခုိင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (USDP) ကေနၿပီး လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီလို အေျပာင္းအလဲ လုပ္ေနတာေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပမယ့္ ႏို၀င္ဘာ ၇ ရက္ မတိုင္ခင္မွာ စစ္တပ္ရဲ႕ အာဏာကို ပိုၿပီး ခုိင္မာေတာင့္တင္းလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာရဲ႕ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္တယ္လို႔ New South Wales တကၠသိုလ္က စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ သုေတသီ ကားလ္ ေဆယာက ေျပာပါတယ္။

“ဒုတိယအႀကိမ္ တပ္တြင္းမွာ အေရးပါတဲ့ အေျပာင္းအလဲ လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါက သူတို႔အေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (USDP) ကို ၀င္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အေရြးခံၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္မွာပါ။ အရပ္သား အဖဲြ႕၀င္ အင္အား ၂၇ သန္းရွိတဲ့ ႀကံ့ဖံြ႔အသင္း၊ USDA နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ေျပာင္း ဖဲြ႕ထားတဲ့ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ USDP တို႔ ပူးေပါင္းလိုက္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဘက္က အဲဒီလို အခိုင္အမာ ျပင္ဆင္ အကြက္ခ်ထားၿပီးေတာ့မွ ဒီလထဲမွာ တင္းက်ပ္တဲ့ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြကို ႏို၀င္ဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ္လို႔ ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ဒီပံုစံအတိုင္း ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ပဲ ေရြးေကာက္ပဲြ အႏိုင္ရမွာပါ။”

အခုဆို ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အတုိက္အခံ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို သပိတ္ေမွာက္ၿပီး ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။

စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ ၿပီးတဲ့အခါ သမၼတရာထူးကို ယူထားလိမ့္မယ္လို႔ မစၥတာ ေဆယာက ယူဆပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္မွာ အင္ဒိုနီးရွား သမၼတေဟာင္း ဆူဟာတိုက ပံုစံသစ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သလိုမ်ဳိး ျမန္မာစစ္တပ္က လိုက္လုပ္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာေဆယာက ေျပာပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက သမၼတ ဆူဟာတိုက အင္ဒိုနီးရွား အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၲရားမွာ စစ္တပ္ကို ဗဟိုျပဳ ဖဲြ႕စည္းထားၿပီး ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရး အဖဲြ႕ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့တာပါ။ အဲဒီပံုစံသစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ သူ႔ရဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္ေတြကိုလည္း ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွားမွာ အဲဒီ ပံုစံသစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ ေဆြမ်ဳိးေကာင္းစားေရး၊ အဂတိလိုက္စားမႈနဲ႔ ပူးေပါင္းလိမ္လည္မႈေတြ ရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ယိုယြင္းလာၿပီး သမၼတ ဆူဟာတုိအေပၚ ေထာက္ခံမႈေတြ က်ဆင္းခဲ့ရတာလို႔ အကဲျဖတ္ ေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားတဲ့ အဖဲြ႕ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြက အတုအေယာင္ ေရြးေကာက္ပဲြပါပဲ ဆုိၿပီး ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို လက္မခံေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႕တခုျဖစ္တဲ့ Alternative ASEAN Network က ေျပာခြင့္ရသူ အမ်ဳိးသမီး ဒက္ဘီ စေတာ့ဟာ့တ္ (Debbie Stothardt) က ေျပာပါတယ္။ မဲထည့္ခိုင္းတာဟာ စစ္တပ္ကို ျပည္တြင္းမွာ တရား၀င္မႈရေအာင္ လုပ္တာသက္သက္ပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ မစ္စ္ စေတာ့ဟာ့တ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ဒီစစ္အစိုးရဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ တရား၀င္မႈကို ရွာေနတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာက အေရးပါတဲ့ အခ်က္တခုပါ။ စစ္အစိုးရဟာ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာပဲ ကိုယ္ တရား၀င္ျဖစ္မယ့္ အစုိးရ ဖဲြ႕စည္းႏုိင္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ပိုၿပီး ေပၚလြင္လာေနတာပါ။ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ ေတြးေနတာက ေပၚေပါက္လာမယ့္ အစိုးရသစ္ကို ေခါင္းေဆာင္ဖို႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ျပည္သူေတြ ကိုယ္တိုင္က ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လိုက္တယ္ ဆိုတာကို ျပခ်င္တာပါပဲ။”

ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ တိုင္းျပည္ကို အစိတ္စိတ္ အႁမႊာႁမႊာျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ့္ ခဲြထြက္ေရး ၀ါဒီေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔ တခ်ိန္လံုး ေျပာေနခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာက အစိုးရေတြကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကို ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ ျပစ္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ဆိုတဲ့ အဆုိျပဳခ်က္ကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက မၾကာခင္ကပဲ ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။