ေရြးေကာက္ပြဲရက္ စစ္အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မေျပာႏုိင္

(VOA သတင္းမွ)
ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ၊ ဟႏိြဳင္းၿမိဳ႕မွာ ဧၿပီလ ၈ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔က စတင္က်င္းပတဲ့ ႏွစ္ရက္ၾကာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ (ASEAN) ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ္ဆိုတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြက ထူးထူးျခားျခား ေ၀ဖန္ေျပာဆိုတာေတြ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္တာေတြေတာ့ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ အျပည့္အစုံကို ကုိေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္း ဆိုတာကို တည္ေထာင္ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ ခ်မွတ္ထားၿပီး အခု ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာ ဒီရည္မွန္းခ်က္ကို လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္မယ့္ လုပ္ငန္း ျဖစ္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ထားၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီႏွစ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပမယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ သက္ဆိုင္သူေတြ အားလံုး ပါ၀င္ႏုိင္ခြင့္ကို ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္ထားတာမ်ဳိးေတြ ပါေနတဲ့အတြက္ အာဆီယံရဲ႕ အဲဒီရည္မွန္းခ်က္ကို ဘယ္ေလာက္ လက္ေတြ႕က်က် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္မွာလဲ ဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထိပ္သီး အစည္းအေ၀း မတုိင္ခင္တုန္းက သံသယစြက္တဲ့ ေလသံနဲ႔ ခပ္ထန္ထန္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ဟာ အစည္းအေ၀းအတြင္းမွာ တကယ္တမ္း ေျပာဆုိၾကၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ အရင္က ေလသံေတြေတာင္မွ ေျပာင္းသြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ထိုင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြမ္ (Kasit Piromya) က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနတင္ မဟုတ္ဘဲ အာဆီယံ ေဒသတခုလံုးက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကိုလည္း ေမးခြန္းထုတ္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနသက္သက္ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံစလံုးက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန အားလံုးကိုက ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနတာပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးဟာ ျပည့္၀တဲ့ ဒီမုိကေရစီ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြ မဟုတ္ၾကေသးပါဘူး။ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါေသးတယ္။”

ထိပ္သီး အစည္းအေ၀း မစခင္ေလးတင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားခဲ့၊ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုတာေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈဟာ အခ်ိန္ယူရႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာရ္တီ နာတာလ္ဂါ၀ါ (Marty Natalegawa) ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ေျပာတာကို နားေထာင္ခဲ့ရပါတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

“လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့၊ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္း တက်နဲ႔ လက္ခံ ယံုၾကည္ႏုိင္ေလာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျဖစ္ရပါမယ္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေျပာတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားခဲ့ရၿပီးပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအတိုင္း ျဖစ္တာကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။”

အစည္းအေ၀းထဲမွာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပံုေတာ့ မရွိပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကေတာ့ တကယ့္ကို ရွင္းလင္းၿပီး သူ႔ကို လႊတ္ေပးသင့္တယ္ဆိုတာ သိသာပါတယ္လုိ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္ရမယ့္ ကာလ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို တိတိက်က် ေျပာထားေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္ေတာ့ က်င္းပမယ္ ဆိုတာေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ တိတိက်က် မေၾကညာေသးပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ ဒီကိစၥဟာ အမ်ားက စိတ္၀င္တစား ရွိေနၾကတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းကို ျမန္မာစစ္အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းက ေရွာင္လႊဲၿပီး ေျဖသြားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီကိစၥက ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး သက္သက္ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲရက္ကို က်ေနာ္ဆံုးျဖတ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေကာ္မရွင္က ဆံုးျဖတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အာဆီယံ အစည္းအေ၀းေတြ က်င္းပတုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရးကိစၥဟာ အၿမဲတမ္း အသံ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ၾကားရေလ့ရွိတဲ့ ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံအဖြဲ႕ကေန မၾကာခဏ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့ဖူးတာလည္း ရွိပါတယ္။

ကုလသမဂၢနဲ႔ တျခား အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းေရးမွာ အာဆီယံအဖြဲ႕ အေနနဲ႔ အဓိကက်တဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ဖို႔ တုိက္တြန္း ေျပာဆိုခဲ့ဖူးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အာဆီယံအဖြဲ႕ ကိုယ္ႏိႈက္ကေတာ့ သူတို႔ဟာ ျမန္မာ့ျပႆနာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့ အေနအထားမွာ မရွိဘူးလို႔ တရား၀င္ေရာ၊ အလြတ္သေဘာပါ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာထားဖူးပါတယ္။

မိမိတုိ႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အျပစ္ေပး ဒဏ္ခတ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားမွာ မရွိေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏိၵယတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ၿပီး ထိေတြ႕ ဆက္ဆံေနတယ္ဆိုရင္ မိမိတို႔လည္း ဆက္ဆံရမွာပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း အစည္းအေ၀း ပထမေန႔ အၿပီးမွာ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဂ်ာ့ဂ်္ ယို (George Yeo) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။