ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္ ေဖာ္ေဆာင္မႈ မေတြ႕ရ

VOA သတင္း

ၿပီးခဲ့တဲ့လကပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကို တတိယအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ တုိးမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ျမန္မာျပည္တြင္း လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ သံုးသပ္ အဆိုျပဳခ်က္ေတြကို မၾကာခင္ကပဲ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ရွိ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အစီရင္ခံ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အစီရင္ခံ တင္ျပမႈမွာ ဘာေတြ အဓိက ေဇာင္းေပး ေျပာဆိုသြားပါသလဲ။ သူ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ဘက္က ဘယ္လိုမ်ား တံု႔ျပန္ခဲ့ပါသလဲဆုိတာ ေနာ္႐ိႈးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဒီေန႔ ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕က ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ တုိးမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တားနား ကိုယ္တုိင္ ေျပာဆိုတင္ျပခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကတည္းက ကုလသမဂၢ အင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ကေန ဖတ္ၾကည့္လို႔ ရၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ သူေျပာမယ့္ အေၾကာင္းအရာ တခ်ဳိ႕ကို အားလံုးက သိၿပီးသားေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာျပည္တြင္း လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အခုႏွစ္အတြင္း စစ္အစိုးရ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အက်ယ္တ၀င့္ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ဳိးအေကြ႕ကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရင္းနဲ႔ စစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ လူအခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ျပဖို႔ အခြင့္ေကာင္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို အခြင့္ေကာင္းကို စစ္အစိုးရက မယူတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ အင္မတန္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။”

ဆက္လက္ၿပီး မစၥတာ ကင္တားနားက သူ႕ရဲ႕ တတိယ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္တြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြမွာ ဘာမွ တိုးတက္မႈ မေတြ႕ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“က်ေနာ့္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္မွာ စစ္အစိုးရဘက္က ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ အတြက္ေတာ့ ေက်းဇူးတင္ေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ္လက က်ေနာ္ အဆိုျပဳခဲ့တဲ့ အဓိက အခ်က္ ၄ ခ်က္မွာေတာ့ တိုးတက္မႈ တစံုတရာမွ မေတြ႕ခဲ့ရဘူးလို႔ အစီရင္ခံ တင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတ၀န္းက ေထာင္ေတြမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံထားရသူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြ ျပန္လႊတ္ခဲ့တာေတာ့ မွန္ပါတယ္။”

အခုလို ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ျပန္မလႊတ္ေပးေသးသ၍ စစ္အစိုးရ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚမွာလည္း ႏုိင္ငံတကာက အယုံအၾကည္ ရွိႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ လူသားတိုင္း ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြကို အသံုးျပဳရင္း အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူေတြဟာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခရီးစဥ္တြင္း ေထာင္ေတြကို သြားတဲ့အခါ အဲဒီလို ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား၊ ေက်ာင္းသား၊ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီနဲ႔ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။

“သူတို႔က အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းက် ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆိုေနသူေတြပါ။ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္မီ သူတို႔ကို ျပန္လႊတ္ေပးမယ့္ပံု မေပၚပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ အပါအ၀င္ အားလံုး ပါ၀င္ႏုိင္ခြင့္ မရွိဘူးဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ယံုၾကည္ႏုိင္ဖြယ္ ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

နိဂုံးမွာေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာျပည္တြင္း ႏွစ္ရွည္လမ်ား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ဒါေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက တာ၀န္ယူမႈ ကင္းမဲ့လာခဲ့တဲ့ အေပၚမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ အဆိုျပဳ တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရက လုပ္ေဆာင္ရမွာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အရင္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ တာ၀န္ယူေစဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရပါလိမ့္မယ္။ ႏွစ္ရွည္လမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္သလား ဆိုတာကို ေလးေလးနက္နက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အခုလို အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္း အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကို တတ္ႏုိင္တဲ့နည္းနဲ႔ ကူညီေပးဖုိ႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။”

မစၥတာ ကင္တားနား အစီရင္ခံ တင္ျပလို႔ ၿပီးၿပီးခ်င္းမွာပဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢ အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က တံု႔ျပန္ရာမွာေတာ့ …

“ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအၾကား အထင္အျမင္ လြဲမွားေအာင္ တမင္သက္သက္ ဖန္တီးထားတာလို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာပါ အခ်က္ေတြဟာ လက္ေတြ႕ အေျခအေနေတြကို ထင္ဟပ္ ေပၚလြင္မႈလည္း မရွိပါဘူး။”

ဆက္လက္ၿပီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား မရွိဘူးလို႔လည္း အတိအလင္း ေျပာသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရးဟာ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္မလိုက္ပါဘူး။ က်ေနာ့္အစိုးရက အတိအလင္း ေျပာထားၿပီးပါၿပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လံုး၀ မရွိပါဘူး။ အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူေတြဟာ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။