ႏွလံုးသားက ငိုေႂကြးသံကို နားေထာင္ပါ

သတင္း - BNI

“က်မတို႔ခံစားခ်က္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို စစ္အစိုးရက နားမေထာင္တဲ့အတြက္ ဒီမွာလာၿပီး ေျပာျပရတာ ရင္ဖြင့္လိုက္သလိုမ်ဳိး ခံစားရပါတယ္” ဟု လတ္တေလာက နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံတကာ ခံု႐ုံးပံုစံသ႑န္တူ ခံု႐ုံးတခုတြင္ စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို သက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သူ ကူကီး အမ်ဳိးသမီး တဦးျဖစ္သည့္ အက္စတာနန္း (Esther Nem) က ေျပာဆိုလိုက္သည္။

“ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရကိုယ္တုိင္က က်မတို႔ေျပာျပတဲ့ အခ်က္ေတြကို နားေထာင္ဖို႔ထက္၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က က်ဴးလြန္သူေတြျဖစ္ေနၾကတယ္” ဟု သူမက ေျပာဆိုၿပီး၊ “ႏွစ္ရွည္ခံစားလာခဲ့ၾကတဲ့ ကိုယ္စားျပဳအသံေတြကို ႏိုင္ငံတကာက လူေတြပိုသိလာဖို႔၊ ပိုစိတ္၀င္စားလာဖို႔ ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိပါတယ္” ဟုလည္း သူမက ထိုင္းအေျခစိုက္ ႏုိင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္း - BNI ကို ဆက္ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔က၊ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ဳိးသမီး ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္တခ်ဳိ႕၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားေရွ႕ေမွာက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ကိုယ္ေတြ႔ ခံစားရသူမ်ားအပါအ၀င္ ကိုယ္စားျပဳ သက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သူ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး ၁၂ ဦးက သက္ေသခံ ထြက္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

ကိုယ္စားသက္ေသထြက္ဆိုခ့ဲသူ အမ်ဳိးသမီးတဦးက “အင္မတန္အားရဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းက လူႀကီးေတြ၊ နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ မီဒီယာသမားေတြအျပင္၊ ပုရိတ္သတ္အေတာ္မ်ားမ်ားက နားေထာင္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြ အေတာ္စိတ္မေကာင္းျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။

သက္ေသထြက္ဆိုသူမ်ားတြင္ မိမိယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ေထာင္တြင္း အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ဖူးသူ အမ်ဴိသမီး အပါအ၀င္၊ စစ္တပ္၏ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈမ်ား၊ တိုင္းရင္းသူမ်ားကို မုဒိန္းျပဳက်င့္မႈမ်ားႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား အဓမၼေ႐ႊ႕ေျပာင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ဆံုး႐ွံဳးမႈမ်ား ေတြ႔ႀကံဳခံစားခဲ့ရသည့္ မိသားစု၀င္တို႔ ပါ၀င္သည္။

စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕ေျမာက္ပိုင္းရွိ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေပၚတြင္ မီကာ၀ပ္ ၁၂၀၀ ထုတ္လုပ္မည့္ ထမံသီေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စီမံကိန္းေၾကာင့္ ကူကီးလူမ်ဳိးစု အမ်ားဆံုးေနထိုင္ရာ ေက်းရြာေပါင္း ၃၀ ထက္မနည္း၊ အိမ္ေျခ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရသည့္အျပင္၊ မိ႐ုိးဖလာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ေနသည့္ ဘိုးဘြားပိုင္ လယ္ေျမ အမ်ားအျပား ဆံုးရွံဳးခဲ့ရသည္။

“ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ ဘိုးဘြားပိုင္အေမြေတြျဖစ္တဲ့ အိမ္၊ လယ္ယာေျမ၊ ဥယ်ဥ္ၿခံေျမေတြကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ရတဲ့အတြက္ က်မတို႔ မိသားစု ၀င္ေတြ အားလံုး စိတ္ထိခိုက္ခဲ့ရပါတယ္” ဟု အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၊ ၀ါရွင္တန္တြင္ လက္ရွိေနထိုင္သူလည္းျဖစ္၊ စီမံကိန္းေၾကာင့္ အဓမၼေျပာင္းေရႊ႕ ခံခဲ့ရသည့္ မိသားစုမ်ားထဲက တဦးျဖစ္သည့္ Esther Nem က မိသားစု၀င္မ်ား ဆံုးရွဳံးမႈမ်ားကို အေသးစိတ္ေျပာျပခဲ့သည္။

အိႏိၵယ-ျမန္မာ ပူးတြဲေဆာက္လုပ္မည့္ ထိုေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ စီမံကိန္းကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံ NHPC ေခၚ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေရးအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရးေကာ္ပိုေရးရွင္း ကတာ၀န္ယူတည္ေဆာက္မည့္ ထိုစီမံကိန္းမွ ထြက္ရွိလာမည့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႔ ေရာင္းခ်မည္ျဖစ္ကာ၊ က်န္ရွိေနသည့္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ေဒသခံမ်ား အက်ဳိးေက်းဇူး ခံစားရမည္ျဖစ္သည္။

စစ္အစိုးရသတ္မွတ္ေပးထားသည့္ ေရႊျပည္သစ္ ေနရာသစ္တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ခံခဲ့ရသည့္ အိမ္ေျခ ၂၀၀၀ ေက်ာ္မွ မိသားစု၀င္မ်ားမွာ စား၀တ္ေနေရး အတြက္ ယေန႔ထိတိုင္ ခက္ခဲစြာ ႐ုန္းကန္ေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။

ထိုစီမံကိန္းအက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ေဒသခံမ်ားကို အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

မိမိယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရာမွ ျပန္လည္လႊတ္ေျမာက္လာသူ အမ်ဳိးသမီးတဦးကလည္း ေထာင္တြင္းေနထိုင္ရစဥ္က ေထာင္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ မဖြယ္မရာ ဆက္ဆံခံခဲ့ရသည့္အျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခ်ဳိးႏွိမ္မႈမ်ား ေတြ႔ႀကံဳ ခံစားခဲ့ရေၾကာင္း သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္မ်ားက ထင္ဟပ္ ေစခဲ့သည္။

ထိုနည္းတူ ကခ်င္ျပည္နယ္က တုိင္းရင္းသူ အမ်ဳိးသမီးေလးဦးကို စစ္သားမ်ားက အုပ္စုလိုက္၊ မုဒိမ္းျပဳက်င့္ခဲ့သည့္အေပၚ ျပည္ပသတင္း႒ာနတခုက ထုတ္လႊင့္ခဲ့အၿပီး ၎တို႔ ၄ ဦး၊ ေက်ာင္းထုတ္ခံခဲ့ရၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးျခင္း ခံခဲ့ရကာ၊ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာၾကသည္။

ထို႔အျပင္ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္က စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ တမူးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ကူကီးလူမ်ဳိးစုမ်ားေနထိုင္ရာ ဖိုင္လင္းေက်းရြာတြင္ စစ္တပ္က ေနအိမ္တခ်ဳိ႕ မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီး ခဲ့ၿပီး အျပစ္မဲ့ ခရစ္ယာန္ဓမၼဆရာ ၂ ဦးအပါအ၀င္ ရြာသူႀကီးတို႔ကို သတ္ျဖတ္ကာ၊ ေနအိမ္မ်ားကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္စီးခဲ့သည္။

ေသဆံုးသူ ရြာသူႀကီး ဇနီးသည္ကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ေပးကာ အေရးယူခဲ့ေသးသည္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္၊ တိုင္းရင္းသူတဦးကို စစ္အစိုးရတပ္မ်ားက ေပၚတာထမ္းေစရန္ ေခၚေဆာင္သြားေသာ္လည္း ေန႔အခါတြင္ ေပၚတာထမ္းေစၿပီး၊ ညအခ်ိန္တြင္ စစ္သားမ်ား၏ အုပ္စုလိုက္ မုဒိမ္းျပဳက်င့္ ခံခဲ့ရသူ တိုင္းရင္းသူ တဦးက သက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သည္။

၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦးတို႔ႏွင့္အတူ ၎တို႔ကိုေထာက္ခံသူမ်ားအား ဒီပဲရင္း စည္း႐ုံးေရး ခရီးစဥ္အတြင္း စစ္အစိုးရ ဘက္ခံေပးထားသည့္ စြမ္းအားရွင္ႏွင့္ ၾကံ့ခိုင္ေရးအသင္း၀င္တို႔ အစီစဥ္တက် ႏွိမ္နင္းခဲ့ သည့္ ဒီပဲရင္း လူသတ္ကြင္း ျမင္ကြင္းကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့သူ မႏၱေလးတိုင္း၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ စည္း႐ုံးေရးမွဴးတဦးကလည္း သက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္ေၾကာင္း သ႑န္တူခံု႐ုံးတြင္ ၾကားနာခဲ့ၾကသည့္ ဥပေဒပညာရွင္ ၄ ဦးက သံုးသပ္ၾကသည္။

ဥပေဒပညာရွင္ ၄ ဦးတြင္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦးျဖစ္ၾကသည့္ ဂ်ဳိဒီ၀ီလီယံႏွင့္ ရွီရင္းအီဘာတီ၊ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမွ ပါေမာကၡ စိန္ဆူးရွင္း ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်ဳလာေလာင္ကြန္း တကၠသိုလ္က ဥပေဒပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဗီတစ္မြန္တာဘြန္ တို႔က ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး ၁၂ ဦး၏ သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္မ်ားကို ၾကားနာ ခဲ့ၾကသည္။

စစ္တပ္က အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မူႏွင့္ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားမႈမ်ားကို ပေပ်ာက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းထက္၊ အစိုးရတရပ္ အေနျဖင့္ ပ်က္ကြက္ ေနေၾကာင္း ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားက ေထာက္ျပေနသည္။

အလားတူ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ေဒသခံမ်ားကို အခေၾကးေငြမေပးပဲ၊ အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈမ်ားအေၾကာင္း ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးတဦးကလည္း ထြက္ဆုိခဲ့ေသးသည္။

ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားသည္ စစ္အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ုံး (ICC) တြင္ ဆြဲခ်က္တင္ႏုိင္ရန္ လံုေလာက္သည့္ အေထာက္အထားမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ကိုယ္စားသက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သူ၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ၏ သဘာပတိဘုတ္အဖြဲ႔၀င္ တဦးျဖစ္သူ မငိုင္ငိုင္း က BNI ကို ယခုလိုေျပာသည္။

“သက္ေသေတြက အစိုးရထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC မွာ အေရးယူႏိုင္ဖို႔ နဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ တိက်တဲ့ အေရးယူမႈ တစံုတရာ ယူဖို႔အတြက္ တိက်တဲ့ အေထာက္အထား ရွိလာတဲ့အတြက္ တခုခု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ထိုခရီးစဥ္အတြင္း ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဘန္ကီမြန္းႏွင့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕တို႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ျပႆနာအလံုးစံုကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီတြင္ တင္ျပေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။

စစ္အစိုးရ၏ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနမႈမ်ားအေပၚ အတြင္းေရးမွဳး ဘန္ကီမြန္းက ေဒါသထြက္မိေၾကာင္း ျပည္ပမီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပေရးသားခဲ့ၾကသည္။

ယခုလ ဒုတိယအပတ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္အုိေဂ် ကြင္တားနား Tomás Ojea Quintana က စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားအတြက္ ေကာ္မရွင္တခုဖြဲ႔ကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားရန္ ဂ်ီနီဗာရွိ၊ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီ (UNHRC) ကို အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းျခင္းျဖင့္ အႀကံျပဳခဲ့သည္။

အစီရင္ခံစာတြင္ စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ “ရုတ္ရင္းၾကမ္းတမ္းၿပီး၊ စနစ္တက် က်ဳးလြန္ေနသည့္ အသြင္ေဆာင္ေနကာ” ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အစျပဳခဲ့ၿပီး ယေန႔ထိတိုင္ ဆက္တိုက္က်င့္သံုးေနေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ “အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ား၊ စစ္အစိုးရအရာရွိႀကီးမ်ား၊ တရားစီရင္ေရးဌာနမ်ားကပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနျခင္းျဖင့္ အစိုးရတခု၏ ေပၚလစီရလဒ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း” ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ုံး (ICC) အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ “လူသားမ်ဳိးႏြယ္ကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ စစ္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား” အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္ ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

အစိုးရတရပ္အေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ေစေရး တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္မႈ ပ်က္ကြက္ေနသည့္အေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ပါက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး ၁၂ ဦး၏ ရင္ဖြင့္ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားသည္ တစံုတရာ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမည္ ျဖစ္သည္။

“က်မတို႔ခံစားခ်က္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို စစ္အစိုးရက နားမေထာင္တဲ့အတြက္ ဒီမွာလာၿပီး ေျပာျပရတာ ရင္ဖြင့္လိုက္သလိုမ်ဳိး ခံစားရပါတယ္” ဟု မတ္လ (၂) ရက္ေန႔၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၊ ႏုိင္ငံတကာ ခံု႐ုံးပံုစံသ႑န္တူ ခံု႐ုံးတခုတြင္ စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို မိမိကုိယ္ေတြ႔ႀကံဳ အျဖစ္အပ်က္မ်ားျဖင့္ ဖြင့္ဟေျပာဆို ခဲ့သည္။